Mimarlıkta Ekspresyonizm

Ekspresyonizm yani dışavurumculuk 1890’larda Almanya’da, ekonomik çöküntü ve politik istikrarsızlığa tepki olarak doğdu. Pozitivizm, empresyonizm ve natüralizm fikirlerine karşı çıkanlar tarafından benimsenmesi çok da uzun sürmedi. 

Ekspresyonizmin ilk temsilcileri ressamlar oldu. Abartılı renkler, asimetrik çizgiler ve şekiller kullandılar. Öfkelerini kırmızı tonlarla, sakinliklerini mavi rengiyle simgelediler. Edvard Munch, Gustav Klimt, James Ensor gibi isimler bu akımın en tanındık temsilcileri oldular ve çağdaş resim sanatının temellerini attılar. 

Ekspresyonizm akımı doğanın olduğu gibi tasvir edilmesine karşı çıktı. Önemli olan duygular ve iç dünyaydı. Geninde muhaliflik vardı. Yerleşik otorite sistemine karşı çıktı. Bunun adı imparatorluk da olsa, ordu da olsa, ataerkil yapı da olsa cesurca eleştirdi ve başkaldırdı. Bu hareketten sanatçı ruhlu mimarların etkilenmesi olanaksızdı ve etkilendiler de…

Max Berg ve Hans Poelzeg öncülüğünde mimari bir furya halini alması zaman almadı. Cari Georg Heise, Adolf Behne, Was-sili Luckhardt, Adolf Meyer ve Herman Hessler gibi dönemin önemli mimarları tarafından benimsendi. Ekspresyonist mimarinin öncüleri yeni malzemeler, farklı formlar ve işlevselliği formla bütünleştirmeyi amaç edindiler. Fayans ve tuğla kullanarak dış yüzeyleri küçük parçalara ayırdılar. Sarkıt dikit benzeri materyaller kullandılar ve ışık oyunlarına başvurdular.

Mimaride dışavurumculuğun en önemli temsilcisi Erich Mendelsohn olarak kabul edilir. Mendelsohn geniş cam yüzeyler kullanmış, tasarımlarıyla yapılarını bir yontu gibi ele almıştır. Rudolf Steiner, Bauhaus okulunun kurucusu Gropius, Fredrich Höger, Bruno Taut ve Herman Finsterlin de akımın sembolleşmiş isimleridir. 

1933’de Almanya’da Naziler başa geldi ve 5 yıl sonra ekspresyonizm yok oldu. 2.Dünya Savaşı’nın başlamasının ardından savaşın duygusal yanı dışavurumculuğun yeniden ortaya çıkmasını sağladı ve yeniden popülerleştirdi. 

Ekspresyonist Mimarinin Bazı Önemli Eserleri

Bruno Taut-Cam Pavyon

Hans Poelzeg- Große Schauspielhaus

Gropius- Fagus Fabrikası

Erich Mendelsohn-Einstein Kulesi

Max Berg-Dawna Laźnia Miejska We Wrocławiu