Ieoh Ming Pei

Ieoh Ming Pei, 1917 yılında Çin’in Guangdong eyaletindeki Kanton kentinde dünyaya geldi. Daha çok isminin baş harfleri ile hatırlanan I.M.Pei, kayaç, beton, cam ve çelik gibi formları ustalıkla kullandı. Modern mimarinin üstadı olarak kabul gören Çinli-Amerikalı mimar, incelikle tasarladığı büyük yapılarıyla tanındı.

Ieoh Ming Pei Kimdir?

Pei, bankacı bir babanın oğluydu. Babasının görevi nedeniyle ortaokulu bitirene dek Hong Kong’da yaşadı. Daha sonra ailesi ile birlikte Suju’ya yerleşti. Burası için Pei’nin mimarlık hayatındaki ilk kıvılcımlanmaların başladığı şehir diyebiliriz. Dünya Miras Listesi’nde de yer alan Suju’nun Geleneksel Bahçeleri’nde çokça vakit geçirmiş, binaların doğayla kucaklaşmasını incelemiş, gölge ve ışık karışımlarına ise hayranlık duymuştur. Tüm bunların etkisi eserlerinde görülmektedir.

Eğitim hayatına Hong Kong’un St. Paul Koleji’nde başladı. 18 yaşında ABD’deki Pennsylvania Üniversitesi’nde mimarlık okumaya gitti. Eğitimini 1939’da tamamlasa da 2.Dünya Savaşı nedeniyle ülkesine geri dönemedi. Amerika’da, farklı eyaletlerin farklı bürolarında mimarlık yaptı. 1946’da mimarlıkta master derecesi kazandı, 1954’te ise ABD vatandaşı oldu.

Ieoh Ming Pei, mezun olduktan sonra Bauhaus mimarları Walter Gropius ve Marcel Breuer ile tanıştı. 1948’den 1955’e kadar New York’un gayrimenkul patronu olarak bilinen William Zeckendorf ile birlikte çalıştı. Bu tarihten sonra kendi tasarım firması I. M. Pei & Associates‘i kurdu.

Adından yavaş yavaş söz ettirmeye başlayan Pei’ye şöhreti getiren, Colorado‘daki Atmosferik Araştırmalar Ulusal Merkezi oldu. John F. Kennedy Kütüphanesi‘nin baş mimarı seçilince gerisi çorap söküğü gibi geldi. Dallas Belediye Binası ve Ulusal Sanat Galerisi‘nin Doğu Binası‘nı tasarladı. A1975’te Çin’ dönerek Fragrant Hills‘de bir otel tasarladı. Hong Kong Bankası için görkemli bir gökdelene imza attı. 80’lerin başında Paris‘teki Louvre Müzesi için hazırladığı cam-çelik piramit çok konuşuldu. Sanata dönüşü ise Dallas‘taki Morton H. Meyerson Senfoni Merkezi, Japonya‘daki Miho Müzesi, Suzhou‘daki Suzhou Müzesi ve Katar‘daki İslam Sanatı Müzesi eserleri ile oldu.

Pei, kübist temalara sahip, modernist bir stile sahiptir. Analitik yaklaşıma önem vermiştir. Şehirleri ‘canlı birer organizma’ olarak tanımlamıştır. Basit geometrik detaylara sahip, ilerici tasarımlar yapmayı hedeflemiştir. Birbirine karşıt yapı malzemelerini, yüzey ve mekânları cesur ama bir o kadar da dengeli biçimde bir arada tutmayı başarmıştır. Eserin stilinden çok, toplum yaşamına olan etkisine değer vermiştir.

Otoriteler tarafından hala ‘modernist kuşağın en seçkin üyesi’ olarak kabul edilir. ABD Ulusal Sanat Galerisi eseriyle 1983 yılında Pritzker Mimarlık Ödülü kazanan Çinli-Amerikalı mimar, 2014 yılında hayatını kaybetti.